საძიებო ძრავები და დირექტორიები

საძიებო სისტემა არის კომპიუტერული სისტემის,კერძოდ ინტერნეტის,  განვითარებული ინსტრუმენტები, რათა იპოვო მოთხოვნილი სიტყვები ან ფრაზები რომლებსაც შეიცავს დოკუმენტი. ესენი მისი ფუნქციაა მოძებნონ მთლიანი ტექსტიანი დოკუმენტები განსაზღვრული სიტყვით ან ფრაზით. მათ შეიძლება მოგვცენ ან არ მოგვცენ ისეთივე  დამაკმაყოფილებელი შედეგი, როგორიც სხვა საძიებო ხელსაწყოებმა, მაგრამ მომხმარებლები ხშირად არიან კმაყოფილები, რადგანაც ისინი პოულობენ რაღაცას,  რაც დაკავშირებულია იმასთან, რასაც ეძებდნენ და მიაჩნიათ უფრო სწრაფი. მაგრამ მომხმარებლების უმრავლესობამ არ იცის, რომ რასაც ისინი პოულობენ არის ავთენტური, ავტორიტეტული, ან  ყველაზე კარგი, რაც არის ხელმისაწვდომი ამ თემაზე.  ცნობილი საკითხების ან კონკრეტული სახელების ძებნა ზოგჯერ ნაკლებად დამაკმაყოფილებელია, ვიდრე აქტუალური ინფორმაციის ძებნა.

საძიებო სისტემა გახდა უფრო დახვეწილი, მაგრამ მას კიდევ აქვს ხარვეზები, როგორიცაა არანაირი განსხვავება ომონიმებსა და არანაირი კავშირი სინონიმებს შორის. გუგლი არის ერთერთი ყველაზე დახვეწილი ორივეში, როგორც ძებნის დახმარების მოცემაში (მაგ. გეკითხება „შენ ნამდვილად იგულისხმე რომ მოძებნო.......? ცუდად დაწერილი  სიტყვის შემთხვევაში ) და პასუხის ჩვენებაში.

ზოგი საძიებო სისტემა მოიძიებს კონკრეტულ რესურს, როგორიცაა ორგანიზაციების ვებ-საიტები. სხვა საძიებო სისტემები მთელ ინტერნეტში. პროგრამის გამოყენებას ჰქვია  spider ი, თითოეული სამძებრო სისტემა ავტომატურად აგროვებს ინფორმაციას სხვადასხვა ვებ რესურსიდან და ათავსებს მათ ჩანაწერების მონაცემთა ბაზაში ან ფორმაში. Spider ი, როგორც წესი დაპროგრამებულია, რომ მიიღოს და გადმოწეროს კონკრეტული სამიზნეების ასლები და ყველაფერი რაც მათ უკაშირდებათ. მასიური კოლექტიური მაჩვენებელი - რომელიც შექმნილია  spider ის  მონაცემთა ბაზით- არის ის ტერმინები, რასაც მომხმარებელი  საძიებო ყუთში  შეიყვანს.

ცხადია, ინტერნეტის ყველა ვებგვერდი არაა ინდექსირებული.ზოგი რესურსი შეიძლება ინდექსირებული გახდეს მხოლოდ ცოტა საძიებო სისტემებით-  

მხოლოდ რამდენიმე წლის წინ გახდა შესაძლებელი რესურსების მოძებნა PDF ისა და PowerPoint-ის ფორმატით ინტერნეტში.ზოგ შემთხვევაში,რესურსები შეიძლება იყოს პაროლით დაცული,და ამის გამო შეიძლება ისინი არ იყოს ინდექსირებული საძიებო სისტემებში, რადგანაც ისინი არ არიან ხელმისაწვდომი მძებნელებისათვის. სხვა შემთხვევებში  რესურსები შეიძლება იყოს ინდექსირებული და აკრძალვის მაგივრად შეიძლება დაუბრუნდნენ ძებნის შედეგს.

ძებნის შედეგების გამოჩენა, ჩვეულებისამებრ, აქტუალურობის მიხედვითაა დაწყობილი, რომელიც შეიძლება სხვადასხვა გზით გამოითვალოს. საძიებო სისტემამ აქტუალურობა შეიძლება გამოითვალოს სხვადასხვა ფაქტორების შეწონვის პრინციპით, როგორიცაა, რამდენი საძიებო ტერმინი ან ფაილი არის ნაპოვნი ვებგვერდზე; რამდენად ხშირად არის ნაპოვნი თითოეული ტერმინი ან ფაილი გვერდზე; არის თუ არა ტერმინები ახლოს ან გაბნეული; არის ტერმინები დოკუმენტების თავში თუ არის ტექსტის ბოლოში და როგორ არის საერთო ან ერთადერთი საძიებო ტერმინი. საძიებო ტერმინები განაგრძობენ სწრაფვას აქტუალობის გამოთვლის უფრო დახვეწილი მეთოდების და შედეგების ჩვენებისაკენ. მაგალითად, გუგლი იყენებს არამარტო ისეთ ფაქტორებს, როგორიცაა სიტყვების განლაგება და სიხშირე, აგრეთვე ვებ საიტების პოპულარობასაც. გუგლი და სხვა საძიებო სისტემები განუწყვეტლივ ახლდებიან, იხვეწებიან და ამოწმებენ თავიანთ ალგორითმებს და ფორმულებს, რათა გააუმჯობესონ ინტერნეტით ძებნის გამოცდილება. მეტამონაცემების განვითარებასთან ერთად,საძიებო სისტემებს აქვთ პირობა უფრო დახვეწილი ინფორმაციული საძიებო სისტემის განვითარების.

საძიებო სისტემის ალტერნატივები შეიცავენ კატალოგებს და საგნის კვანძებს. yahoo მაგალითად ასაქმებს ადამიანებს ინდექსატორის ცნობარის შექმნაში.

ზოგი ინტერნეტ ცნობარი არის ორგანიზებული ტრადიციული საბიბლიოთეკო კლასიფიკაციის მიხედვით, მაგრამ უმრავლესობა არის შექმნილი თავიდან იმ ადამიანების მიერ რომლებიც გეგმავენ ცნობარს. კატეგორიების შედარებისათვის სხვადასხვა ცნობარი აჩვენებს, რომ იერარქია შეიძლება იყოს სრულიად განსხვავებული ცნობარიდან ცნობარამდე.

სათაურის კვანძი ცნობარის მსგავსია,ორივე მათგანი ფოკუსირებულია კონკრეტულ საგანზე. ისინი ხშირად არიან აგებულები აკადემიური ბიბლიოთეკებისაგან, ზოგჯერ კი ჯგუფური მუშაობით.ამის მაგალითია GEM  და  DHHS.